Leerlingen en leerkrachten groeien dankzij de Groeigroep in Hillegom
Samen inclusiever. Daaraan werken de reguliere Daltonschool Hillegom en de Savioschool voor speciaal basisonderwijs samen met kinderopvang al jaren in Brede School Hillegom. Nu ontstaat ook steeds meer verbinding met álle basisscholen in het dorp. Een mooie ontwikkeling, vinden directeuren Leonie Rietkerk (Daltonschool) en Judith Rutten (Savioschool).
Met elkaar buitenspelen, feesten vieren, gezamenlijke openingen en projectenweken of ‘gemixt’ lezen: leerlingen van de reguliere Daltonschool en de gespecialiseerde Savioschool vinden dat heel normaal. Aan sociale inclusie wordt al volop gewerkt door de teams van beide scholen, vertellen Leonie en Judith.
Dat ook de teamleden elkaar de hele dag door tegenkomen in hun Brede School in gezamenlijke ruimtes zoals de gymzaal, het theater, het handvaardigheidslokaal en de bieb, maakt het samenwerken makkelijker. “Dat we één koffiemachine hebben, helpt ook voor de dagelijkse ontmoeting”, grapt Leonie.
Kansengelijkheid voorop
Sinds vorig schooljaar werken de twee teams nog bewuster samen aan inclusiever onderwijs. Collega’s van beide scholen verkenden tijdens een studiedag welke kansen zij zien om samen te werken aan kansengelijkheid voor alle leerlingen. Met de opbrengst is al veel gedaan.
“We werken nu ook met één groot zorgteam, we organiseren elk jaar gezamenlijke werksessies, gebruiken elkaars expertise en organiseren samen groeps-doorbrekende activiteiten op structurele basis”, somt Judith een aantal thema’s op. “Denk aan een jaarlijkse gezamenlijke projectweek. Maar we zijn ook bezig met een rijkere inrichting van ons speelplein.”
Samenwerking in de kern Hillegom
Alle scholen die horen bij het Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Duin- en Bollenstreek werken samen in kernen aan inclusiever onderwijs, ook met partners in opvang en jeugdhulp. De zes reguliere basisscholen en de Savioschool vormen samen de kern Hillegom. Judith: “De grote vraag die scholen hebben: hoe gaan we om met opvallend gedrag?” Over dat thema ging het ook tijdens een studiedag voor de hele kern, die de Savioschool meehielp organiseren.
“Wij delen onze gedragsexpertise natuurlijk graag met alle scholen”, benadrukt Judith. “Het aantal vragen dat we krijgen, neemt toe. Die beantwoorden we graag, maar hoe we dat organiseren en financieren is nog wel een vraag. Dat geldt ook voor symbiosetrajecten, waarbij een kind deels naar het speciaal basisonderwijs komt. Daarover zijn we in gesprek met het samenwerkingsverband.”
Een ander vraagstuk is dat kinderen die aangewezen zijn op specialistisch onderwijs, nu niet terecht kunnen in Hillegom en dus niet in hun dorpskern naar school kunnen. Ook de samenwerking met jeugdhulp is soms ingewikkeld, omdat wij te maken hebben met verschillende samenwerkingsverbanden en de plek waar de school staat. “Wij zitten op een ‘drielandenpunt’”, illustreert Judith.
Groeigroep voor heel Hillegom
Dit schooljaar begon de Groeigroep (zie het artikel hieronder). Die startte twee jaar geleden als pilot voor leerlingen van de Daltonschool en de Savioschool en is sinds dit schooljaar volgens wens van alle scholen in de kern Hillegom nu toegankelijk voor alle leerlingen. Kinderen die dat nodig hebben, kunnen er in twaalf weken hun executieve functies versterken. Ook hun leerkracht krijgt ondersteuning van gedragsspecialist Nick van de Savioschool. Zo brengt hij speciale expertise naar het regulier onderwijs.
“Een mooie ontwikkeling”, vindt Leonie. “En het laat zien dat ‘samen’ het sleutelwoord is”, vult Judith aan. “Het is fijn als kinderen door bijvoorbeeld ondersteuning in de Groeigroep in het regulier onderwijs kunnen blijven, maar voorop moet staan dat we ook samen kijken naar wat een kind nu nodig heeft om zich goed te ontwikkelen.”
Elke dinsdagochtend starten Jaelynn, Charly, Joshua, Rens en Ties met leerkracht Nick met hun schoolwerk. “Het is hier heel leuk en gezellig”, zegt Jaelynn vrolijk. Waarom zij hier is? “Ik ben het zonnetje in huis maar doe soms ook een beetje druk”, vertelt ze. In de Groeigroep leert Jaelynn focussen en haar werk afmaken.
Vast onderdeel van het programma van de Groeigroep: Rots & Water-training. Leerlingen werken spelenderwijs aan hun sociaal-emotionele ontwikkeling en weerbaarheid. Stevig staan, je op jezelf richten en je niet laten afleiden door je omgeving: dat komt allemaal aan bod.
Groeigroep Hillegom: leerlingen én hun leerkrachten groeien
Een intensieve boost voor leerlingen om hun ‘regelfuncties’ en schoolse vaardigheden te versterken én uitbreiding van de gereedschapskist van hun eigen leerkracht. Dat biedt de Groeigroep in Hillegom. Zo kunnen hopelijk meer kinderen zich in het regulier basisonderwijs blijven ontwikkelen.
Dinsdagochtend in de Groeigroep in Hillegom. Op het bord heeft leerkracht en gedragsspecialist Nick Heemskerk de leerkuil getekend, die onder meer weergeeft wat je tegen kunt komen als je een opdracht moet doen. Welke gedachtes kun je hebben als je iets lastig of moeilijk vindt? Wat levert het je op als je doorzet? En wat heb je daarvoor nodig?
Om precies dit soort ‘kennis’, inzichten en vaardigheden draait het hier elke week, vertelt Nick even later. Hij is vier dagen per week leerkracht op de Savioschool voor speciaal basisonderwijs en werkt een dag per week als gedragsspecialist voor de Groeigroep.
Twaalf weken lang helpt Nick groepjes leerlingen (maximaal zeven) een ochtend in de week om hun executieve functies* te versterken. Op dinsdagmiddag komt Nick naar de basisschool van een leerling om mee te kijken in de klas en af te stemmen met de ‘vaste’ leerkracht over diens aanpak en begeleiding.
Collegiaal sparren
“Juist dat sparren vinden collega’s in het regulier onderwijs heel fijn”, merkt Nick. “Door mijn eigen leerkrachtervaring in het speciaal basisonderwijs kan ik veel praktische tips geven. Ik zie hun leerling ook een ochtend per week, dus ik kan ook goed beargumenteerd in gesprek. Wat kan een kind en de leerkracht helpen? Soms is dat een aanpassing in de inrichting van het lokaal, soms bijvoorbeeld iets in de aanpak van de leerkracht.”
Samen met een leerling en met input van diens leerkracht, de intern begeleider van de ‘thuisschool’ en ouders, maakt Nick voor alle Groeigroepers een kindplan. Leerlingen formuleren zelf hun leerdoelen en denken na over hoe zij die willen bereiken. In het beknopte kindplan geven zij bijvoorbeeld aan op welke sport van hun ‘leerladder’ zij nu staan en welke vervolgstap zij willen zetten. Ook komt onder meer aan bod waar zij trots op zijn en welke hulp zij kunnen gebruiken.
Rust, tijd en aandacht
“Zonder oordeel werken is heel belangrijk”, benadrukt Nick. Hij merkt dat kinderen alleen al goed gedijen in de Groeigroep omdat zij daar echt zichzelf mogen zijn. En: er is veel tijd voor ze. “Dat laatste kán op de basisschool in een groep met 23 tot soms wel dertig leerlingen niet op deze manier. Ook onze maatschappij is een factor, denk ik. Alles moet nú, snel en gehaast en kinderen besteden veel tijd op ‘schermen’.”
Na twaalf weken gefocust werken aan executieve vaardigheden, gaan de leerlingen met een ‘verder-groeiplan’ weer voltijds aan de slag in hun eigen groep. “Daarna hebben de leerkracht en ik om de drie maanden nog contact om bij te praten over hoe het gaat”, vertelt Nick. “De ervaringen van afgelopen twee pilotjaren waren heel positief: zowel de leerlingen als hun leerkrachten kunnen meestal goed verder.”
*Executieve functies zijn een paraplunaam voor alle ‘regelfuncties’ van de hersenen die helpen bij doelgericht en aangepast gedrag. Denk bijvoorbeeld aan het vermogen om te plannen, organiseren, impulsbeheersing, flexibiliteit, werkgeheugen en aandacht. Deze functies spelen een belangrijke rol bij het uitvoeren van taken, het nemen van beslissingen en het reguleren van emoties.
Groeigroep: wat en waarom?
De Groeigroep is er voor leerlingen in Hillegom die een extra boost kunnen gebruiken om hun schoolse vaardigheden en executieve functies te versterken. Het gaat om de zes reguliere basisscholen en de Savioschool voor speciaal basisonderwijs die met elkaar werken aan inclusiever onderwijs in de kern Hillegom.
Inzet van de Groeigroep vergroot de kans dat een kind zich in het regulier basisonderwijs kan blijven ontwikkelen, zodat een overstap naar het speciaal basisonderwijs niet nodig is. Blijkt dat deelname aan de Groeigroep ook na een keer verlengen onvoldoende helpend is, dan wordt gekeken of andere ondersteuning nodig is.
De Groeigroep draaide de afgelopen twee jaar al als succesvolle pilot voor leerlingen van de Daltonschool Hillegom en de Savioschool, die met elkaar samenwerken in de Brede School Hillegom.
- De Groeigroep is opgezet door de Daltonschool en de Savioschool en is op verzoek van alle directeuren van andere scholen in Hillegom nu breed toegankelijk. Het Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Duin- en Bollenstreek ondersteunt de Groeigroep dit jaar financieel.